KWP Kraków. Ocena stanu bezpieczeństwa na małopolskich drogach w 2020 roku
Rok 2020 był najbezpieczniejszym okresem od momentu powstania województwa małopolskiego tj. od 1999 roku. W ciągu tych 21 lat nastąpiły znaczne spadki w ilościach wypadków, osób zabitych oraz rannych. Liczba ofiar śmiertelnych uległa zmniejszeniu o 270, tj. z 427 w 1999 roku do 157 w 2020 roku, co stanowi ponad 60 % spadek.
Pomimo trwającej pandemii koronawirusa przez cały rok małopolska Policja ruchu drogowego, z zachowaniem reżimu sanitarnego, prowadziła szereg działań mających wpływ na bezpieczeństwo na drogach. Były to akcje profilaktyczno - edukacyjne, nadzorczo – kontrolne oraz przedsięwzięcia poprawiające infrastrukturę drogową. Wszystkie te inicjatywy przełożyły się na zmniejszenie w stosunku do roku 2019 liczby wypadków o blisko 28 %, rannych w wypadkach o 31 %. Odnotowano również spadek ofiar śmiertelnych o 19, tj. z 176 do 157 co stanowi prawie 11 % spadek. Ponadto na tle Polski wskaźnik zabitych na 100 wypadków był najniższy w kraju. Wyniósł on 6,9 przy średniej ogólnopolskiej 10,6. Szczegółowa ocena stanu bezpieczeństwa na małopolskich drogach w 2020 roku, sporządzona przez policjantów z Wydziału Ruchu Drogowego KWP w Krakowie przedstawia się następująco.
W ciągu dekady na terenie województwa małopolskiego odnotowano 48,1 % spadek ilości zaistniałych wypadków drogowych. W roku 2020 nastąpił największy od 10-ciu lat spadek ilości zaistniałych wypadków drogowych. Od 1999 roku, czyli od powstania województwa małopolskiego, ilość wypadków drogowych zmniejszyła się z 5538 do 2265, tj. mniej o 59,1 %. Od roku 2011 odnotowano spadek liczby osób zabitych wskutek wypadków drogowych o blisko połowę, tj. 49,8 %. Porównując rok 2019 do 2020 należy stwierdzić, że liczba ofiar śmiertelnych zmniejszyła się o 10,8 %, natomiast między rokiem 2018 a 2019 spadek wynosił 21,1 %. W 1999 roku odnotowano 427 zabitych w wypadkach drogowych - od tego czasu nastąpił spadek o 270, tj. 63,2 % w stosunku do roku 2020. Liczba osób rannych w ciągu dekady zmniejszyła się o ponad połowę, tj. 52,8 %. W 2020 roku odnotowano największy spadek liczby osób rannych, bowiem o 31 % w stosunku do roku 2019. Między rokiem 2018, a 2019 nastąpił spadek liczby osób rannych o 7,1 %. W 1999 roku liczba rannych wynosiła 7038 i do 2020 roku nastąpił spadek o 4475, tj. 63,6 %. W ciągu 10-ciu lat liczba kolizji drogowych zmniejszyła się o 2,5 %. Od 2015 do 2019 roku utrzymywała się tendencja wzrostowa. Porównując rok do roku należy stwierdzić, że największy wzrost kolizji przypadł na rok 2016, gdzie liczba ta wzrosła o 8,2 % w stosunku do roku 2015, natomiast w roku 2019 nastąpił wzrost o 7,6 % w stosunku do roku 2018. W 2020 roku odnotowano diametralny spadek liczby zaistniałych kolizji drogowych - o 6094, tj. 18 % w stosunku do 2019 roku.
Rok 2020.
W ubiegłym roku na terenie województwa małopolskiego miało miejsce 30 039 zdarzeń drogowych. W tym okresie odnotowano:
⦁ 2265 wypadków drogowych, tj. spadek o 871 co stanowi 27,8 % w stosunku do roku 2019;
⦁ 157 ofiar śmiertelnych, tj. spadek o 19 co stanowi 10,8 % w stosunku do roku 2019;
⦁ 2563 osoby ranne, tj. spadek o 1154 co stanowi 31 % w stosunku do roku 2019;
⦁ 27774 kolizje drogowe, tj. spadek o 6094 co stanowi 18 % w stosunku do roku 2019.
Rozkład zdarzeń drogowych na przestrzeni miesięcy
w 2020 roku najwięcej wypadków drogowych miało miejsce w lipcu – 276 (12,2 %) oraz w sierpniu - 245 (10,8 %). Najwięcej osób zostało rannych w lipcu – 311 oraz w sierpniu - 278. Ofiar śmiertelnych odnotowano najwięcej w czerwcu - 19 i w lipcu - 17. Marzec i kwiecień zaznaczyły się stosunkowo niską ilością wypadków w porównaniu do pozostałych miesięcy (po 122 wypadki). W miesiącach wakacyjnych – lipiec i sierpień dochodziło do największej ilości wypadków (276 i 245). Natomiast najwięcej osób zginęło w czerwcu, aż 19, tj. 12,1 % spośród wszystkich zabitych w 2020 roku. W kwestii rozkładu kolizji drogowych na poszczególne miesiące, należy stwierdzić, że najwięcej ich zaistniało w styczniu 2794 (10,1%), natomiast najmniej w kwietniu 1381 (5 %).
Rozkład zdarzeń drogowych na przestrzeni tygodnia
Najbardziej niebezpiecznym dniem był piątek. W tym dniu odnotowano największą ilość wypadków drogowych - 378, tj. 16,7 % ogółu zaistniałych wypadków, najwięcej osób poniosło śmierć na drogach – 32 osoby, tj. 20,4 %, jak również w tym dniu doszło do największej ilości kolizji drogowych – 4798, czyli 17,3 %. Najmniej osób poniosło śmierć wskutek wypadków drogowych we wtorek – 14, ale to w niedziele odnotowano najmniej wypadków i kolizji drogowych.
Rozkład godzinowy
W ciągu doby wzrost wypadków obserwujemy od godziny 5-ej do 18-ej. Największa jednak kulminacja przypada na przedział między godziną 16-tą a 18-tą; w tym czasie, a więc w ciągu trzech godzin zaistniało 531 wypadków drogowych, tj. 23,4 % wszystkich wypadków. Spadek w wypadkach notujemy od 19-tej do godziny 4-tej. Godziny nocne zaznaczyły się niewielką ilością wypadków, bowiem najmniej wypadków zaistniało między godz. 01.00 a 04.00 - zaledwie 43, tj. 1,9% ogółu wypadków, w których zginęło 11 osób, a 50 doznało obrażeń ciała.
Kategoria i charakterystyka zdarzeń drogowych
Spośród wszystkich rodzajów wypadków i kolizji drogowych na pierwsze miejsce wysuwają się zdarzenia, które zakwalifikować można do kategorii „zderzenie pojazdów boczne”. Tego rodzaju wypadków zaistniało 657, tj. 29 % ogółu zaistniałych wypadków oraz 9362 kolizji, czyli 33,7 % ogółu zaistniałych kolizji drogowych, łącznie – 33,4 % ogółu zaistniałych zdarzeń drogowych. Pomimo odnotowanego spadku liczby omawianych zdarzeń drogowych w porównaniu do 2019 roku - o 251 wypadków, tj. 27,6 % oraz o 2397 kolizji, tj. 20,4 %, nastąpił wzrost liczby ofiar śmiertelnych tej kategorii wypadków drogowych – z 29 w 2019 roku do 31 w 2020 roku, tj. wzrost o 2 ofiary, czyli 6,9 %. W grupie tej odnotowano spadek liczby osób rannych o 353 (z 1119 do 766), tj. 31,5 %. Najwięcej osób poniosło śmierć na drogach wskutek najechania na pieszego – 47 ofiar, tj. 29,9 % wszystkich zabitych. W tej kwestii nastąpił spadek z 63 osób w 2019 roku do 47 w 2020 roku, tj. spadek o 16, czyli 25,4 %. Zderzenie pojazdów tylne było drugim najczęściej występującym rodzajem zdarzeń drogowych – 7070, tj. 23,5 % ogółu zaistniałych zdarzeń.
Miejsca występowania zdarzeń drogowych
W 2020 roku w Małopolsce najczęściej do zdarzeń drogowych dochodziło na jezdni - 25447 zdarzeń, tj. 84,7 % ogółu zdarzeń, w których zginęło 126 osób, a rannych zostało 1976. Kolejnym newralgicznym miejscem są przejścia dla pieszych, na których doszło do 272 wypadków i 199 kolizji drogowych, w których zginęło 18 osób. Przejazd dla rowerzystów to następne w kolejności miejsce pod względem ilości zaistniałych wypadków drogowych – 54 zdarzenia. Na terenie parkingów, placów
i MOP-ów doszło do 1796 kolizji drogowych.
Obszar, na którym dochodziło do zdarzeń drogowych
Zarówno do wypadków, jak i kolizji drogowych najczęściej dochodziło w obszarach zabudowanych, na prostych odcinkach dróg, na suchej nawierzchni i przy dobrych warunkach atmosferycznych.
Zdarzenia drogowe z podziałem na kategorie dróg
W 2020 roku w Małopolsce na 100 km odnotowano 42,6 wypadków na drogach krajowych, natomiast 26,7 zanotowano na drogach wojewódzkich, a 5,8 na drogach powiatowych.
W 2020 roku w Małopolsce do największej ilości zdarzeń drogowych doszło na drogach powiatowych – 885 wypadków i 8806 kolizji, w których zginęły 53 osoby, a 969 zostało rannych. Do zbliżonej liczby wypadków drogowych doszło na drogach gminnych i krajowych – odpowiednio 475 i 468. W roku 2020 najwięcej osób poniosło śmierć na drogach powiatowych na terenie Małopolski – 53 osoby. Nastąpił tu spadek o 7 osób (11,7 %) w stosunku do roku 2019. Najmniej osób zginęło na autostradzie – 10 osób, jednakże w stosunku do roku ubiegłego nastąpił na tej kategorii drogi wzrost o 100 %.
W roku 2020 w Małopolsce na drogach krajowych doszło do 6223 zdarzeń drogowych, tj. 20,7 % wszystkich zaistniałych zdarzeń, w których zginęło 38 osób, tj. 24,2 % wszystkich zabitych, a rannych zostało 566 osób, tj. 22,1 % wszystkich osób rannych. Najniebezpieczniejszą drogą krajową pod względem wypadkowości w Małopolsce jest DK 7 – 91 wypadków i 1320 kolizji oraz 9 zabitych osób.
Na drogach wojewódzkich doszło do 378 wypadków drogowych, co stanowi 16,7 % wszystkich zaistniałych w Małopolsce wypadków. Na drogach tej kategorii śmierć poniosły 44 osoby, co z kolei stanowi 28 % wszystkich zabitych na drogach osób. Rannych zostało 432 osoby, czyli 16,9 % wszystkich rannych osób. Najwięcej zdarzeń drogowych, bo 614 zaistniało na drodze wojewódzkiej nr 776, natomiast najwięcej osób, które poniosły śmierć wskutek wypadków drogowych zginęło na drodze wojewódzkiej nr 965.
Ofiary wypadków drogowych
W województwie małopolskim współczynnik zabitych na 100 wypadków wyniósł 6,9 (5,6)* osób i jest najniższy w Polsce. Dla całej Polski ten sam współczynnik uzyskał wartość 10,6 (9,6)*. Natomiast współczynnik rannych na terenie Małopolski na 100 wypadków wyniósł 113,2 (118,5)*. W Polsce ten sam współczynnik stanowił 112,4 (117,1)*.
Podział ofiar śmiertelnych ze względu na płeć
W roku 2020 mężczyźni stanowili 58,9 % ofiar wypadków drogowych. Na małopolskich drogach odnotowano 119 ofiar śmiertelnych wśród mężczyzn, tj. 75,8 % ogółu zabitych na drogach, natomiast ofiar śmiertelnych w gronie kobiet odnotowano 38, tj. 24,2 %.
Ofiary wypadków ogółem wg. użytkowników dróg
Największą grupę ofiar śmiertelnych wypadków drogowych stanowili kierujący – 83 zabitych, tj. 52 % ogółu zabitych. W tej grupie 31 % ofiar śmiertelnych odnotowano wśród pieszych uczestników ruchu drogowego, natomiast 17 % stanowili pasażerowie.
W roku 2020 w ogólnej liczbie ofiar (zabici + ranni) wypadków drogowych zaistniałych w Małopolsce, największy odsetek stanowili użytkownicy samochodów osobowych (46,6 %). 19,5 % ofiar odnotowano wśród osób pieszych.
Ofiary wypadków drogowych – grupy wiekowe
W ubiegłym roku największą grupę ofiar wypadków drogowych stanowiły osoby w przedziale wiekowym pomiędzy 25-39 rokiem życia – 738, tj. 27,1 %. Największa liczba osób zabitych występuje wśród osób w przedziale wiekowym pomiędzy 40, a 59 rokiem życia oraz osoby powyżej 60 roku życia – łącznie 80 osób zabitych, tj. 51 % ogółu zabitych.
Ofiary wśród dzieci do lat 17
W ogólnej liczbie wszystkich ofiar - dzieci i młodzież do lat 17 jako użytkownicy samochodów (kierujący i pasażerowie) stanowili – 8,3 %, jako piesi – 2,7 %.
Ofiary wśród seniorów powyżej 60 lat
W ogólnej liczbie wszystkich ofiar - seniorzy jako użytkownicy samochodów (kierujący i pasażerowie) stanowili – 11,4 %, a jako piesi – 7,1 %.
Ofiary wypadków drogowych – kierujący
Kierujący stanowili 56,9 % wszystkich ofiar wypadków drogowych zaistniałych w 2020 roku w Małopolsce. Zarówno w 2019 oraz 2020 roku największą liczbę ofiar (zabitych i rannych) odnotowano w przedziale wiekowym 25-39 lat – 486 ofiar spośród kierujących.
Ofiary wypadków drogowych – pasażerowie
Pasażerowie stanowili 23,6 % wszystkich ofiar wypadków drogowych. W stosunku do roku 2019 zanotowano spadek ofiar o 452, tj. 41,3 %. Analogicznie do roku 2019 najwięcej ofiar wśród pasażerów zanotowano w grupie wiekowej 25-39 lat, tj. 154 osoby (24 %).
Ofiary wypadków drogowych – piesi
Piesi stanowili blisko 19,5 % wszystkich ofiar wypadków drogowych. W odniesieniu do roku 2019 zanotowano spadek liczby ofiar tej kategorii o 223, (29,6 %). Analogicznie do roku 2019, w 2020 roku najwięcej ofiar wśród osób pieszych odnotowano w grupie wiekowej powyżej 60 roku życia - w tej kategorii wiekowej odnotowano 193 ofiary (36,3 %), w tym 21 zabitych (43,8 %).
Niechronieni użytkownicy dróg
W grupie niechronionych uczestników ruchu drogowego (piesi, rowerzyści) w 2020 roku zanotowaliśmy 940 (1209)* ofiar, czyli spadek o 269, tj. 22,2 %, w tym 64 (80)* zabitych – spadek o 16, tj. o 20 %. Udział ofiar śmiertelnych wśród niechronionych uczestników ruchu drogowego do ogółu ofiar śmiertelnych w 2020 roku w Małopolsce kształtuje się na poziomie 40,8%, w stosunku do roku 2019 nastąpił spadek o 4,7 %.
Zdarzenia drogowe i ich skutki z pieszymi uczestnikami ruchu drogowego
W 2020 roku nastąpił spadek liczby wypadków drogowych z pieszymi uczestnikami ruchu drogowego o 225, tj. 30,3 %. O 15 zmniejszyła się liczba ofiar śmiertelnych wśród osób pieszych, natomiast liczba pieszych, którzy ponieśli obrażenia ciała wskutek wypadków drogowych zmalała o 208, tj. 30,1 %. Rok 2020 charakteryzuje się najmniejszą liczbą osób pieszych, które poniosły śmierć w wyniku wypadków drogowych od 2011 roku. W stosunku do roku 2019 zanotowano spadek ofiar śmiertelnych o 15 osób (23,8 %), natomiast w stosunku do roku 2011 spadek wynosi 90 osób (65,2 %). Udział pieszych wśród wszystkich ofiar śmiertelnych w 2020 roku wyniósł na terenie Małopolski 30,6 %, natomiast w 2019 roku było to 35,8 %. W 2020 roku osiągnięto najniższą wartość od 2011 roku.
Zdarzenia drogowe z pieszymi w miejscach przeznaczonych dla ruchu pieszego
Na przejściach dla pieszych w 2020 roku zostało odnotowanych 257 (331)* wypadków drogowych z udziałem pieszych, w których zginęło 18 (12)* osób, a 253 (328)* zostało rannych oraz 154 (178)* kolizje. Powyższe dane wskazują na to, że nastąpił spadek ilości omawianych zdarzeń o 98, tj. 19,3 %.
Charakterystyka zdarzeń drogowych z pieszymi na przejściach dla pieszych - obszar
Szczegółowa analiza zdarzeń drogowych z udziałem pieszych zaistniałych na przejściach dla pieszych dowodzi, że w zdecydowanej większości miały miejsce w obszarze zabudowanym – 94,9 % ogółu zaistniałych na przejściach dla pieszych zdarzeń. 83,3 % zabitych na przejściach dla pieszych osób poniosło śmierć w obszarze zabudowanym.
Charakterystyka zdarzeń drogowych z pieszymi na przejściach dla pieszych – dzień/noc
W 2020 roku najwięcej wypadków - 127, jak i kolizji drogowych – 94, z udziałem pieszych, zaistniałych na przejściach dla pieszych, miało miejsce w ciągu dnia, przy świetle słonecznym. W 127 wypadkach, które miały miejsce w ciągu dnia, śmierć poniosło 6 osób. Najwięcej uczestników ruchu drogowego zginęło na przejściach dla pieszych w nocy na drogach oświetlonych - 8 osób.
Charakterystyka zdarzeń drogowych z pieszymi na przejściach dla pieszych – warunki atmosferyczne
Jak wynika z danych 47,5 % ogółu wypadków drogowych z udziałem pieszych zaistniałych na przejściach dla pieszych, miało miejsce przy dobrych warunkach atmosferycznych – 122 wypadki, w których zginęło 9 osób oraz 122 zostało rannych.
Wypadki drogowe z pieszymi na przejściach dla pieszych - wina
91,4 % (90 %)* wypadków z udziałem pieszych zaistniałych na przejściach dla pieszych spowodowali kierujący. W 2020 roku 2 wypadki, w tym 1 wypadek ze skutkiem śmiertelnym na przejściu dla pieszych zaistniały przy współwinie kierującego i pieszego.
Seniorzy w grupie pieszych
W 2020 roku na małopolskich drogach zginęło 21 osób pieszych powyżej 60 roku życia. W stosunku do roku 2019 można zaobserwować spadek ofiar śmiertelnych, w tym zakresie wiekowym o 25 %, natomiast do roku 2011 o ponad 68 %.
Zdarzenia drogowe i ich skutki z rowerzystami
W 2020 roku nastąpił spadek liczby wypadków drogowych z rowerzystami o 62, tj. 12,9 %. O 1 zmniejszyła się liczba ofiar śmiertelnych wśród rowerzystów, natomiast liczba rowerzystów, którzy ponieśli obrażenia ciała wskutek wypadków drogowych zmalała o 45, tj. 10,3 %.
Ofiary śmiertelne wśród rowerzystów
W Małopolsce w roku 2020 zginęło 16 rowerzystów. Najwięcej wypadków, w których ofiarami śmiertelnymi byli rowerzyści, zaistniało w powiecie gorlickim – 4. Natomiast najwyższy stosunek ofiar śmiertelnych wśród rowerzystów do wszystkich ofiar śmiertelnych wypadków drogowych, odnotowano w powiecie dąbrowskim i tatrzańskim – 50 % ofiar śmiertelnych w tych powiatach to rowerzyści.
Wiek ofiar wypadków drogowych – w grupie rowerzystów
Rowerzyści powyżej 60 roku życia w 2020 roku najczęściej ginęli na małopolskich drogach - 9 ofiar śmiertelnych. Najwięcej ofiar (zabici + ranni) w grupie rowerzystów odnotowano w przedziale wiekowym 40-59 lat, aż 150 ofiar, tj. 36,7 % spośród wszystkich rowerzystów, którzy ponieśli śmierć i zostali ranni w wypadkach drogowych. W 2020 roku odnotowano 409 (455)* ofiar (zabici + ranni) wypadków drogowych w grupie rowerzystów. W tej kwestii nastąpił spadek o 46, tj. 10,1 %. Ponadto, w wyniku wypadków drogowych 16 (17)* rowerzystów poniosło śmierć – w stosunku do roku 2019 odnotowano spadek o 1 osobę (5,9 %), a 393 (438)* zostały ranne - spadek o 45, tj. 10,3 %.
Charakterystyka zdarzeń drogowych z rowerzystami - miejsce zdarzenia
Zarówno w 2020, jak i w 2019 roku do największej ilości zdarzeń drogowych z rowerzystami dochodziło na jezdni – 62,4 % wszystkich zdarzeń z udziałem rowerzystów. Ponadto, najwięcej rowerzystów poniosło śmierć wskutek wypadków drogowych zaistniałych na jezdni – 15 zabitych.
Zarówno do wypadków, jak i kolizji drogowych z udziałem rowerzystów najczęściej dochodziło w obszarach zabudowanych, na suchej nawierzchni. W 2020 roku najwięcej wypadków - 360, jak i kolizji drogowych – 484, zaistniałych z udziałem rowerzystów miało miejsce w ciągu dnia, przy świetle słonecznym. W 360 wypadkach zaistniałych w ciągu dnia śmierć poniosło 12 rowerzystów. Większość, tj. 80,4 % ogółu wypadków drogowych z udziałem rowerzystów, zaistniało przy dobrych warunkach atmosferycznych – 334 wypadki, w których zginęło 9 rowerzystów oraz 319 zostało rannych.
Przyczyny powstawania wypadków
Kierujący - Sprawcy wypadków drogowych
Sprawcy wypadków drogowych to przede wszystkim kierujący. W okresie dwunastu miesięcy 2020 roku spowodowali 1957 (2738)* wypadków - co stanowi 86,4 % ogółu zaistniałych wypadków, w których 111 (122)* osób zginęło, a 2248 (3332)* zostało rannych. W porównaniu do roku 2019 w tej kategorii odnotowano spadek o 781, tj. 28,5 % wypadków, spadek w liczbie osób zabitych o 11, tj. 9,0 % oraz spadek w liczbie rannych o 1084, tj. 32,5 %.
Niedostosowanie prędkości do warunków panujących na drodze było główną przyczyną wypadków drogowych zaistniałych w 2020 roku - 503 (642)*, następnie nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu – 443 (624)*.
Przyczyny wypadków drogowych spowodowanych przez kierujących:
1. Niedostosowanie prędkości do warunków ruchu - średnio co 5. wypadek
w Małopolsce;
Niedostosowanie prędkości do warunków ruchu w 2020 roku było przyczyną 503 (642)* wypadków drogowych, w których 36 (43)* osób zginęło, a 631 (838)* zostało rannych. Ilość wypadków drogowych zaistniałych z przyczyny niedostosowania prędkości do warunków ruchu spadła w stosunku do 2019 roku o 139, tj. 21,7 %. Ponadto, odnotowano spadek wśród zabitych o 7, tj. 16,3 % oraz rannych o 207, tj. 24,7 %.
1. Nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu w 2020 roku było przyczyną 443 (624)* wypadków drogowych, w których 21 (20)* osób zginęło, a 503 (772)* doznało obrażeń ciała.
2. Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu dla pieszych – 199 (253)* wypadków, (średnio co 11. wypadek), w których 17 (12)* osób zginęło, a 198 (253)* doznało obrażeń ciała. Pomimo spadku liczby wypadków zaistniałych
z omawianej przyczyny, nastąpił wzrost liczby ofiar śmiertelnych o 41,7 %.
3. Niezachowanie odległości między pojazdami – 194 (316)* wypadki, (średnio co 12. wypadek w Małopolsce), 6 (4)* osób zginęło, 219 (367)* doznało obrażeń ciała.
4. Nieprawidłowe wyprzedzanie – 78 (92)* wypadków, w których 8 (7)* osób zginęło,
a 91 (134)* zostało rannych.
5. Nieprawidłowe wymijanie – 71 (53)* wypadków, w których 5 (5)* osób zginęło,
a 88 (66)* doznało obrażeń ciała.
6. Inne przyczyny – 62 (188)* wypadki, w których 5 (13)* osób zginęło, a 65 (231)* doznało obrażeń ciała.
7. Niestosowanie się do sygnalizacji świetlnej – 56 (77)* wypadków, w których 2 (1)* osoby zginęły, a 68 (116)* zostało rannych.
8. Nieprawidłowe skręcanie – 49 (82)* wypadków, w których 2 (1)* osoby zginęły,
a 57 (97)* zostało rannych.
9. Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu w innych okolicznościach – 49 (51)* wypadków drogowych, w których 2 (2)* osoby zginęły, a 57 (49)* zostało rannych.
10. Zmęczenie, zaśnięcie – 39 (56)* wypadków, w których 1 (3)* osoba zginęła, a 47 (93)* zostało rannych.
11. Nieprawidłowe przejeżdżanie przejazdu dla rowerzystów – 36 (37)* wypadków,
w których 1 (0)* osoba poniosła śmierć, a 35 (37)* zostało rannych.
12. Nieprawidłowe omijanie – 33 (35)* wypadki, 2 (2)* ofiary śmiertelne, 36 (35)* osób rannych.
13. Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przy skręcaniu w drogę poprzeczną – 33 (49)* wypadki drogowe, w których 34 (50)* osoby zostały ranne.
14. Nieprawidłowe cofanie – 32 (40)* wypadki, w których żadna osoba nie zginęła (3)*, a rannych zostało 32 (38)* osoby.
15. Gwałtowne hamowanie – 27 (30)* wypadków drogowych, w których 30 (32)* osób zostało rannych.
16. Nieprawidłowe zmienianie pasa ruchu – 24 (79)* wypadki, w których 1 (3)* osoba poniosła śmierć, a 29 (89)* zostało rannych.
17. Nieprzestrzeganie znaków i sygnałów – 15 (17)* wypadków, 1 (3)* ofiara śmiertelna, 18 (17)* osób rannych.
Wiek sprawcy - kierujący
W 2020 roku w Małopolsce kierujący w wieku pomiędzy 25, a 39 rokiem życia spowodowali najwięcej, bo 605 (861)* wypadków drogowych. Kierujący w tym przedziale wiekowym spowodowali również najwięcej wypadków drogowych ze skutkiem śmiertelnym, tj. 43 (31)*, jak również najwięcej osób poniosło obrażenia ciała wskutek wypadków drogowych spowodowanych przez kierujących w omawianym przedziale wiekowym - 669 (1058)* osób. Najwięcej wypadków w 2020 roku w Małopolsce spowodowali użytkownicy samochodów osobowych – 1380, co stanowi 70,5 % wypadków z winy kierujących. W wypadkach drogowych spowodowanych przez kierujących samochodami osobowymi zginęło 65 osób, a rannych zostało 1654. Użytkownicy rowerów byli sprawcami 201 wypadków, w których zginęło 10 osób. Motocykliści spowodowali 112 wypadków drogowych (motocykl + motocykl o poj. do 125 cm3), w których 19 osób zginęło.
Piesi
Piesi byli sprawcami 132 (211)* wypadków, co stanowi 5,8 % wszystkich wypadków, w których 19 (33)* osób poniosło śmierć, a 115 (181)* zostało rannych. Odnotowano zatem tendencję spadkową w liczbie tego rodzaju wypadków o 79, tj. 37,4 %. Zmniejszyła się również liczba osób, które poniosły śmierć wskutek wypadków drogowych zaistniałych z winy osób pieszych o 14, tj. 42,4 %, oraz nastąpił spadek w ilości osób rannych o 66, tj. 36,5 %. Główną przyczyną wypadków drogowych spowodowanych przez pieszych w latach 2019 i 2020 było nieostrożne wejście na jezdnię przed jadący pojazd – 58 (115)*.
Przyczyny wypadków spowodowanych przez pieszych:
1. Nieostrożne wejście na jezdnię przed jadący pojazd – 58 (115)* wypadków, średnio co drugi wypadek z winy pieszych. W wypadkach tych zginęło 7 (14)* osób (tj. 4,5 % wszystkich ofiar śmiertelnych wypadków), a 51 (103)* zostało rannych.
2. Przekraczanie jezdni w miejscu niedozwolonym – 24 (22)* wypadki, w których
3 (5)* osoby zginęły, a 21 (17)* zostało rannych.
3. Nieostrożne wejście na jezdnię zza pojazdu, przeszkody – 14 (18)* wypadków,
w których 2 (1)* osoby zginęły, a 12 (17)* zostało rannych.
4. Wejście na jezdnię przy czerwonym świetle – 13 (18)* wypadków, w których żadna osoba nie poniosła śmierci (1)*, a 13 (17)* zostało rannych.
5. Inne przyczyny – 9 (21)* wypadków, w których 2 (5)* osoby zginęły, a 8 (17)* zostało rannych.
6. Leżenie, siedzenie, klęczenie, stanie na jezdni – 9 (10)* wypadków, w których
3 (5)* osoby poniosły śmierć, a 3 (5)* zostały ranne.
7. Chodzenie nieprawidłową stroną drogi – 5 (6)* wypadków, w których 2 (2)* osoby zginęły, a 3 (3)* zostały ranne.
Wiek sprawcy pieszego
Piesi w przedziale wiekowym 40 – 59 lat, spowodowali w 2020 roku w Małopolsce najwięcej wypadków drogowych – 39, tj. 29,5 % spośród wszystkich wypadków spowodowanych przez pieszych uczestników ruchu, w których zginęło najwięcej osób w omawianej kategorii - 8 osób.
Rowerzyści
W 2020 roku rowerzyści spowodowali 201 (225)* wypadków drogowych, tj. 8,9 % wszystkich zaistniałych w Małopolsce wypadków. W tej kwestii nastąpił spadek o 24 wypadki, tj. 10,7 %. W wypadkach spowodowanych przez rowerzystów śmierć poniosło 10 (8)* osób, wzrost o 25 %, a 199 (220)* zostało rannych – spadek o 21, tj. 9,5 %.
Wiek sprawcy rowerzysty
Rowerzyści w przedziale wiekowym 40 – 59 lat spowodowali najwięcej wypadków drogowych - 60, w których 2 osoby poniosły śmierć, a 61 zostało rannych. Najwięcej ofiar śmiertelnych odnotowano w wypadkach drogowych spowodowanych przez rowerzystów w wieku powyżej 60 lat – 5 osób zabitych. W roku 2020 w Małopolsce zginęło więcej sprawców - rowerzystów o 2, czyli nastąpił wzrost o 25 % w porównaniu do roku 2019. W roku 2011 liczba sprawców rowerzystów wynosiła tyle samo co w 2020 roku – 10.
Przyczyny wypadków spowodowanych przez rowerzystów
Głównymi przyczynami wypadków drogowych spowodowanych przez rowerzystów to przede wszystkim: niedostosowanie prędkości do warunków ruchu, nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu, nieprawidłowe skręcanie oraz inne przyczyny. Najwięcej osób poniosło śmierć, tj. 8 ofiar w wypadkach spowodowanych przez rowerzystów, poprzez nieustąpienia pierwszeństwa przejazdu.
Dzieci. Sprawcy wypadków drogowych wśród dzieci i młodzieży w poszczególnych kategoriach wiekowych
W 2020 roku w Małopolsce dzieci w wieku do lat 14 spowodowały 41 wypadków drogowych, w których zginęły 2 osoby, a 40 zostało rannych oraz 52 kolizje. Dzieci
w tej kategorii wiekowej najczęściej były sprawcami wypadków drogowych jako użytkownicy rowerów.
Młodzież w przedziale wiekowym 15-17 lat spowodowała w 2020 roku 38 wypadków drogowych, w których zginęły 2 osoby, a 41 zostało rannych oraz 67 kolizji. Młodzież w tej kategorii wiekowej najczęściej była sprawcami wypadków drogowych jako użytkownicy rowerów.
Nietrzeźwi kierujący
W okresie dwunastu miesięcy 2020 roku nietrzeźwi kierujący spowodowali 149 (164)* wypadków drogowych i 721 (654)* kolizji. W wypadkach zginęło 7 (5)* osób, a 164 (193)* zostało rannych. Nastąpił, zatem:
⦁ spadek wypadków drogowych o 15, tj. 9,1 %,
⦁ wzrost osób zabitych o 2, tj. 40 %,
⦁ spadek osób rannych o 29, tj. 15 %,
⦁ wzrost kolizji drogowych o 67, tj. 10,2 %.
Wiek nietrzeźwego sprawcy - kierujący
Kierujący w przedziale wiekowym 25 – 39 lat w 2020 roku spowodowali najwięcej wypadków i kolizji drogowych, w których 2 osoby poniosły śmierć, a 58 zostało rannych.
Liczba przeprowadzonych badań na zawartość alkoholu
Od 2008 roku liczba przeprowadzonych przez policjantów ruchu drogowego badań kierujących na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu stopniowo wzrastała. Jednakże w 2020 roku, w związku z ogłoszeniem od dnia 14 marca 2020 roku na terenie Polski stanu zagrożenia epidemicznego, na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 roku w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, a następnie wprowadzeniem od dnia 20 marca br. stanu epidemii, na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 roku w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, policjanci podczas kontroli drogowej ograniczali ilość przeprowadzanych przesiewowych badań kierujących na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu. Przełożyło się to na diametralny spadek liczby przeprowadzonych badań – z 2 213 301 w 2019 roku do 461 015 w 2020 roku, jest to spadek o 1 752 286 badań, tj. 79,2%.
Ujawnienia nietrzeźwych kierujących
W roku 2020 ujawniono 5378 kierujących prowadzących pojazd po alkoholu tj. o 3085 co stanowi 36,5 % mniej niż w roku 2019, w którym ujawniono 8463 kierujących prowadzących pojazd po alkoholu.
Ujawnieni oraz badani kierujący na zawartość środka działającego podobnie do alkoholu
W 2020 roku przeprowadzono 1285 badań kierujących na zawartość środków działających podobnie do alkoholu tj. o 1182 mniej badań niż w 2019 roku co stanowi 47,9 %. W ubiegłym roku ujawniono 292 kierujących po narkotykach. W 2019 roku ujawniono 522 kierujących po narkotykach tj. o 230 więcej niż w roku 2020.
Nietrzeźwi piesi
Nietrzeźwi piesi spowodowali 35 (46)* wypadków drogowych, w których 3 (3)* osoby zginęły, a 33 (43)* zostały ranne. Spowodowali także 30 (35)* kolizji drogowych.
Z analizy wynika, że 6,8 % wszystkich zaistniałych w 2020 roku wypadków z udziałem pieszych było spowodowanych przez nietrzeźwego pieszego.
Odnotowano wśród nietrzeźwych pieszych:
⦁ spadek wypadków drogowych o 11, tj. 23,9 %
⦁ na tym samym poziomie liczbę osób zabitych
⦁ spadek osób rannych o 10, tj. 23,3 %,
⦁ spadek kolizji drogowych o 5, tj. 14,3 %.
Wiek nietrzeźwego sprawcy pieszego
Nietrzeźwi piesi jako sprawcy zdarzeń drogowych, to przede wszystkim osoby w przedziale wiekowym 40–59 lat. Ta grupa wiekowa spowodowała 15 wypadków drogowych, w których 1 osoba zginęła, a 14 zostało rannych.
Wnioski
⦁ Rok 2020 został zdeterminowany przez pandemię koronawirusa, która miała wpływ na formę przemieszczania się, transportu i natężenie ruchu drogowego.
⦁ Rok 2020 był najbezpieczniejszym okresem od momentu powstania województwa małopolskiego - nastąpiły znaczne spadki (największe od 1999 roku) w ilościach wypadków, osób zabitych oraz rannych.
⦁ Wskaźnik zabitych na 100 wypadków w Małopolsce był najniższy na tle całego kraju i wynosił 6,9 przy średniej ogólnopolskiej – 10,6. Zginęło o 19 osób mniej niż w roku 2019. Odnotowano zatem spadek o 10,8 % ofiar śmiertelnych.
⦁ W lipcu odnotowano najwięcej wypadków drogowych, natomiast w czerwcu na drogach zginęło najwięcej osób. Na przestrzeni całego roku piątek okazał się dniem najtragiczniejszym w skutkach, zarówno pod względem ilości zaistniałych wypadków drogowych, jak i ofiar śmiertelnych.
⦁ Wśród ofiar śmiertelnych, najwięcej było osób w wieku od 25 do 39 lat.
⦁ 43,8 % wszystkich wypadków drogowych zaistniałych w Małopolsce miało miejsce w dużych aglomeracjach ma terenie miasta Krakowa, powiatu tarnowskiego i nowosądeckiego.
⦁ Kierujący byli głównymi sprawcami zdarzeń drogowych, spowodowali oni 86% wszystkich zaistniałych zdarzeń. Co 5. wypadek spowodowany był przez niedostosowanie prędkości do warunków ruchu - 503 wypadki. Kolejną przyczyną było nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu – 443 wypadki.
⦁ Użytkownicy motocykli stanowili 9 % ofiar wypadków drogowych w 2020 roku i spowodowali 112 wypadków drogowych, w których zginęło 19 osób, a rannych zostało 209.
⦁ Nietrzeźwi kierujący spowodowali o 11 wypadków drogowych mniej niż w roku ubiegłym.
⦁ Młodzi kierowcy (18 – 24 l.) w roku 2020 spowodowali 396 wypadków drogowych (pomimo tego, iż jest to wąski przedział wiekowy, to i tak jest to duża ilość wypadków), w których zginęło 23 osób, a rannych zostało 520.
⦁ Najwięcej ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych odnotowano wśród użytkowników samochodów osobowych – 46,6 % wszystkich ofiar wypadków drogowych w 2020 roku Małopolsce.
⦁ 30,6 % wszystkich zabitych w wypadkach drogowych w woj. małopolskim to piesi.
⦁ Główną przyczyną wypadków drogowych spowodowanych z winy pieszych było nieostrożne wejście na jezdnię bezpośrednio przed nadjeżdżający pojazd – 43,9 % wszystkich zdarzeń, w których sprawcą był pieszy.
⦁ Na przejściach dla pieszych doszło do 257 wypadków drogowych, w których 18 osób poniosło śmierć, a 253 zostało rannych.
⦁ Główną przyczyną zdarzeń drogowych z winy kierujących wobec pieszych uczestników ruchu drogowego, to nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu dla pieszych – 199 wypadków, (średnio co 11. wypadek), w których 17 osób zginęło, a 198 doznało obrażeń ciała.
⦁ Pasażerowie pojazdów stanowili 23,6 % wszystkich ofiar w wypadkach. W stosunku do roku ubiegłego nastąpił spadek w ilości ofiar (zabici i ranni) wśród pasażerów o 452, tj. 41,3 %.
⦁ Rowerzyści stanowili blisko 15 % wszystkich ofiar w wypadkach drogowych zaistniałych w 2020 roku w Małopolsce.
⦁ Rowerzyści w przedziale wiekowym 40 – 59 lat spowodowali 60 wypadków drogowych, w których zginęły 2 osoby.
⦁ Główne przyczyny wypadków drogowych, w których sprawcami byli rowerzyści to przede wszystkim niedostosowanie prędkości do warunków ruchu oraz nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu.
*w nawiasach dane za 2019 rok